Shkup, 7 shtator – Rasti i diplomatit të ndaluar Mile Milenkovski është mundësi për ta kthyer sistemin aty ku ka vendin dhe të rikthejmë dhe ruajmë dinjitetin e kësaj Ministrie dhe shërbimi të rëndësishëm. Është evidente se sistemi ka pasur dobësi për dekada të tëra. Kështu sot e deklaroi ministri i Jashtëm, Bujar Osmani.
Duke iu përgjigjur pyetjeve të gazetarëve, ai tha se që në vitin 2009 diplomati u dërgua në Detroit, për dy muaj është autorizuar të udhëheqë me kripto mbrojtje, në vitin 2009 ai nga Detroit u transferua në Uashington, nga ku Antonio Milloshoski e transferoi në Çikago, e më pas ministri i radhës e kthen në Vjenë, nga ku ministri i radhës e transferon nga misioni në Ambasadë, meqë të gjithë udhëhiqen nga parimi posedon certifikatë kombëtare.
“Këtu në korridore dëgjoj spekulime për të gjithë diplomatët. Letër ka marrë vetëm paraardhësi im me pyetjen nëse kishte pasaportë diplomatike, por asnjë njoftim tjetër. Ne duhej që në shkurt të marrim njoftim se ka urdhër arrest për diplomatin, me siguri dikush do të ndërmerrte masa”, tha Osmani.
Kur keni certifikatë sigurie, sqaroi ministri, kjo do të thotë që ju keni qasje në një dokument, pavarësisht nëse e keni atë qasje në drejtorinë për marrëdhënie shumëpalëshe apo në misionin e Vjenës është e njëjtë.
“Madje në Drejtorinë ka më shumë informacione konfidenciale meqë mblidhen nga e gjithë bota sesa në një mision, ose në një përfaqësi. Të gjithë që kanë certifikatë kombëtare kanë garanci nga shërbimet se janë të sigurt për të punuar me dokumente, e me këtë më jep të drejtën t’i shpërndaj ato vallë në katin e dytë, vallë në katin e katërt, vallë në mision në Vjenë ose në Uashington. Ky është një sistemin horizontal”, thekson Osmani.
Lidhur me arsyen e dërgimit të tij, tha “meqë ne po marrim përsipër kryesimin e OSBE-së, morëm vendim që misioni i OSBE-së të rrisë numrin e diplomatëve nga tre sa janë për momentin në 15 diplomatë, edhe atë ekskluzivisht për shkak të çështjes së kryesimit”.
“Pra, nuk ka asnjë nga misionet tona që ka 15 diplomatë, por ne morëm vendimin që në dy vitet e ardhshme të ketë 15 diplomatë me atë që udhëzova në grupin e parë të shkojnë diplomatët që kanë të paktën një mandat në OSBE meqë është një mision i madh, presidenca është një nga sfidat më të mëdha me të cilat do të përballemi si vend. Ishte e rëndësishme për mua që të shkojnë diplomatët të cilët kanë qenë të paktën një mandat në mënyrë që të krijohet përgatitja e domosdoshme për t’i lëshuar më pas edhe diplomatët e rinj. Kjo ishte arsyeja e vetme pse ky diplomat u dërgua në mision, të cilin unë personalisht nuk e kam parë ose njohur, por ai i ka plotësuar të tria kushtet, posedon certifikatë kombëtare”, tha Osmani.
Bëri të ditur se ata nuk kontrollojnë, as ligji nuk i detyron të bëjnë kontrolle shtesë në raport me diplomën, ata kontrollojnë vetëm nëse ka certifikatë të sigurisë kombëtare.
“Nëse ka, kjo do të thotë që dikush tjetër garanton se është i sigurt për t’u udhëzuar. Kjo më jep të drejtën më pas unë të vlerësoj nëse kam nevojë për të këtu apo atje. Ju thashë pse më duhej atje për shkak të të dhënës dhe udhëzimit tim për t’u dërguar në grupin e duhur të njerëzve që kanë të paktën një mandat dhe kushtin e tretë – dy vite të plota në Ministri, që do të thotë se pas dy vitesh mund të udhëzohet. Çdo gjë tjetër është spekulim, politikë ditore partiake. Këtu punojnë profesionistë të ndershëm, të cilët punojnë seriozisht, ditë e natë për të përmirësuar pozicionin ndërkombëtar të shtetit dhe unë nuk do të lejoj që për shkak të disa kriminelëve dikush të dëmtojë imazhin e Ministrisë. Më besoni, sado e keqe të tingëllojë, më vjen mirë që ai u dërgua sepse nëse nuk dërgohej, ai do të vazhdonte të kishte pasaportë diplomatike, certifikatë kombëtare, të qëndronte në Ministri dhe të kishte qasje në dokumente”, tha Osmani.
Kjo, theksoi ai, tregoi dobësi më shumë në institucionet tjera, por edhe në MPJ, dobësi në koordinim dhe brenda, por prandaj fillova një proces të rishikimit të të gjitha hapave dhe procedurave në mënyrë që të ruaj dinjitetin e këtij institucioni të rëndësishëm për shtetin.
I pyetur nëse vetingu dhe certifikatat e tjera të lëshuara janë të vlefshme, tha se dokumenti i vetëm që ka mbërritur në Ministrinë e Jashtme dhjetë muaj para se të vinte në MPJ është një letër nga MPB-ja në të cilën pyesin nëse këta tre diplomatë kanë pasaportë diplomatike dhe nëse në vitin 2018 kanë qenë në udhëtim zyrtar.
“MPJ-ja i përgjigjet asaj pyetjeje dhe nuk ka asnjë përgjigje kthyese dhe as udhëzim se MPJ-ja në atë kohë është dashur të veprojë diçka në lidhje me ata diplomatë. Një kërkesë ka marrë përgjigje se ata kanë pasaporta diplomatike, nuk kanë qenë në udhëtim zyrtar në vitin 2018 dhe nuk ka përgjigje kthyese. Pra, ne nuk kishim asnjë njoftim se ka urdhërarrest të kuq në MPB në lidhje me diplomatin konkret derisa ai u ndalua. Ende nuk kam njoftim nëse edhe të tjerët që përmenden kanë urdhërarrest, megjithëse me përgjegjësin time kam pezulluar të dyja pasaportat diplomatike, megjithëse ky është vetëm vendimi im diskret për t’i pezulluar, por nuk ka njoftim zyrtar se ka urdhërarreste dhe hetime të tjera. Pra, nuk kemi mënyrë për t’i kontrolluar, nuk mund ta di nëse mund të ketë hetime edhe për diplomatë të tjerë. Për mua si ministër është e rëndësishme nëse ka certifikatë, meqë e ka dikush tjetër garanton sigurinë e atyre qytetarëve”, tha Osmani.
Lidhur me mënyrën se si u konceptua vetingu, ai theksoi se së pari do të ketë ricertifikim.
Certifikatat, theksoi ai, merren me një vlefshmëri prej pesë vjetësh, bëhen kontrolle, procedura që janë në përputhje me ligjin dhe më pas merren.
“Për shembull, Mile Milenkovski mori certifikatë në shkurt të vitit 2019 me vlefshmëri prej pesë vjetësh deri në vitin 2024. Me këtë ai ka pasur të drejtën e plotë për të pasur qasje në dokumente, qoftë në MPJ… Dilema që hapet në opinion pse është dërguar është më pak relevante, sepse kjo është pjesë e MPJ-së. Nëse Mile Milenkovski ka qenë në katin e katërt dhe ka pasur qasje në dokumente që janë për të gjithë botën apo ka pasur qasje në një mision është më pak e rëndësishme, është e rëndësishme se çfarë sistemi të certifikimit kemi dhe çfarë duhet të bëjmë tani e tutje”, theksoi Osmani.
Prandaj, theksoi ai, unë shkoj në të dyja variantet, për udhëheqësit dhe individë të caktuar që kishin pozita të ndjeshme në MPJ kërkoj certifikim të detyrueshëm të NATO-s nëse duan të ruajnë pozicionet, meqë kjo do të thotë kontroll i brendshëm plus NATO, për ambasadorë gjithashtu vendos certifikimin e NATO-s, ndërsa për të gjithë të punësuarit ricertifikim edhe pse dy ditë më parë kanë marrë certifikatë, të kalojnë edhe një kontroll, të shkojnë në ASK, meqë unë nuk kam mënyrë tjetër, nuk ka mekanizma që të shkoj dhe të hetoj për njerëzit, as t’u besoj spekulimeve nëpër korridore që janë shumë të shpeshta në ministritë konkurruese.
“Janë pezulluar pasaportat diplomatike për dy diplomatët tjerë, njëri është në pension dhe tjetri është në pushim vjetor”, tha Osmani, duke u përgjigjur në pyetjen e gazetarëve pas konferencës me rastin e ekspozitës së parë arkivore të MPJ-së të titulluar “30 vjet pavarësi – retrospektivë e politikës së jashtme”.
