Shkup, 2 dhjetor – Praktika edhe e vendeve të tjera tregon se ngacmimi seksual duhet të inkriminohet. Momentalisht, ngacmimi seksual nuk është fare i inkriminuar dhe nuk mund të ofrohet mbrojtje gjithëpërfshirëse për viktimat e ngacmimit seksual, theksoi Tona Kareva, hulumtuese nga Komiteti i Helsinkit për të Drejtat e Njeriut dhe Rrjeti Kundër Diskriminimit në promovimin e sotëm të Dokumentit për politika Publike me fokus në përdhunimin dhe ngacmimin seksual..
Dokumenti është përgatitur në kuadër të projektit “Rrjeti për mbrojtje nga diskriminimi: Avancim i politikave dhe praktikave për mbrojtje nga diskriminimi dhe promovimi i barazisë” i mbështetur nga Fondacioni Shoqëria e Hapur – Maqedoni dhe i organizuar në kuadër të shënimit të fushatës ndërkombëtare 16 ditë të aktivizmit kundër dhunës me bazë gjinore, që ka për qëllim, siç thonë organizatorët, të kthejnë fokusin e opinioni dhe të institucioneve drejt nevojës për të ndërmarrë urgjentisht hapa vendimtarë për parandalimin dhe mbrojtjen nga dhuna në bazë gjinore.
Kareva theksoi se rasti “Dhoma publike” është një shembull i qartë me të cilin mund të argumentohet se mungesa e një kornize të harmonizuar ligjore kontribuon në mosndëshkimin e autorëve të këtij lloji të dhunës, veçanërisht nëse viktimat janë gra të rritura. Sipas Karevas, nevojiten trajnime shtesë për forcimin e kapaciteteve të institucioneve, promovimin dhe forcimin e viktimave.
“Propozim-ndryshimet në Kodin penal parashikojnë vendosjen e vepre të re penale, “ngacmim seksual”, çfarë, në fakt, paraqet ngacmimi seksual. Termat ngacmim seksual dhe pasion seksual duhet të zëvendësohen me ngacmim seksual dhe pasion seksual, me qëllim të harmonizimit të Kodit penal me Ligjin për parandalimin dhe mbrojtjen nga diskriminimi dheLigjin për parandalimin dhe mbrojtjen nga dhuna ndaj grave dhe dhuna në familje, si dhe me Konventën e Stambollit, tha ajo.
Sipas Dokumentit për politika publike, përveç kësaj, është e nevojshme të shtohet edhe “veprimi joverbal”, me qëllim që të përfshihen të gjitha format e ngacmimit seksual.
“Propozim-dispozita kufizon në raport me fushëveprimin e personave që mund të kryejnë ose të pësojnë ngacmime seksuale, ndaj nevojitet ndryshim edhe në këtë drejtim. Ngacmimi seksual nuk paraqet shprehje të dëshirave seksuale të burrave, por mjet për të mbajtur gratë nën kontroll duke përdorur kërcënime dhe dhunë, respektivisht kontrollin e statusit ekonomik të grave. Përveç kësaj, ngacmimi seksual kontribuon edhe në mbijetimin dhe forcimin e stereotipave gjinore për pozitën dhe statusin e grave në shoqëri”, thuhet në Dokumentin.
Në Dokument, siç bën të ditur Kareva, analizohen ligjet penale të Kroacisë, Suedisë dhe Gjermanisë në pjesën e dhunës seksuale, pra përdhunimit dhe ngacmimit seksual, si vende me praktika të mira.
Siç thuhet në Dokument, Kodi penal kroat gjithashtu penalizon “ngacmimin seksual” dhe parashikon dënim me burg deri në dy vjet. Përkufizimi i ngacmimit seksual në Kodin penal është në përputhje me Konventën e Stambollit, respektivisht ngacmimi seksual është çdo sjellje verbale, joverbale ose fizike e padëshiruar e natyrës seksuale që synon ose përbën në fakt cenim të dinjitetit personal, që shkakton frikë, armiqësi, mjedis poshtërues ose ofendues.
Në Suedi, si vepra penale përcaktohen edhe “abuzimi seksual” dhe “abuzimi i pandërgjegjshëm seksual” , në të cilat mungesa e pëlqimit është element kyç. Nuk ka asnjë vepër specifike penale që lidhet me ngacmimin seksual në Suedi. Megjithatë, ekzistojnë disa dispozita penale që trajtojnë ngacmimet intime.
Derisa, nga ana tjetër, e drejta materiale në Gjermani u ndryshua me qëllim që të zbatojë Konventën e Stambollit duke miratuar një reformë të ligjit penal lidhur me dhunën seksuale në vitin 2016. Me këto ndryshime, siç tregohet në Dokument, Gjermania kriminalizon dhunën seksualepër herë të parë, ku kyç është vullneti i personit për t’u përfshirë në akte seksuale pa pasur nevojë për parakushte shtesë, si ekzistenca e rezistencës fizike, dhunës ose kërcënime për jetën. Reforma njihet si “jo do të thotë jo” dhe parashikon që përgjigjet fizike dhe verbale nga viktima mund të çojnë në prova të mungesës së pëlqimit.
Dokumenti rekomandon ndryshimin e propozim-ndryshimeve të Kodit Penal për veprën e parashikuar të “ngacmimit seksual” në drejtim të zëvendësimit të termave “ngacmim seksual” dhe “pasion seksual” me “ngacmim seksual” dhe “pasion seksual”, në urdhër për harmonizimin e Kodit penal me Ligjin për parandalimin dhe mbrojtjen nga diskriminimi dhe Ligjin për parandalimin dhe mbrojtjen nga dhuna ndaj grave dhe dhuna në familje, si dhe me Konventën e Stambollit; shtimi i “veprimeve joverbale” për të mbuluar të gjitha format e ngacmimit seksual; çrrënjosjen e kufizimit të fushëveprimit të personave që mund të kryejnë ose vuajnë ngacmime seksuale;
“Inkriminim i ngacmimit seksual në përputhje me Konventën për parandalimin dhe luftimin e dhunës ndaj grave dhe dhunës në familje. Harmonizimi i kornizës ligjore të Maqedonisë së Veriut me Konventën për parandalimin dhe luftën kundër dhunës ndaj grave dhe dhunës në familje dhe Konventën për eliminimin e të gjitha formave të diskriminimit ndaj grave. Ndryshimi i veprës penale përdhunim në përputhje me Konventën për parandalimin dhe luftimin e dhunës ndaj grave dhe dhunës në familje dhe Konventën për eliminimin e të gjitha formave të diskriminimit ndaj grave janë pjesë e rekomandimeve të nxjerra nga Dokumenti për politikë publike me fokus në përdhunimin dhe ngacmimin seksual.
