Shkup, 23 dhjetor – Për Maqedoninë e Veriut, si dhe për vendet e tjera kandidate për në BE në rajon, ky është një paralajmërim i qartë se çdo hap i vogël më afër Brukselit është i mbështjellur me “mund” në vend të “duhet, transmeton Zhurnal nga REL.
Ky ishte një tjetër vit i humbur për Maqedoninë e Veriut në përpjekjet e saj për anëtarësim në Bashkimin Evropian (BE), pasi Shkupi ishte i mbërthyer në të njëjtën dhomë pritjeje si në shumë vite të mëparshme. Por viti 2022 mund të jetë më i mirë, pasi tani duket se ka shpresë në Bruksel dhe kryeqytete të tjera evropiane se vendi i vogël i Ballkanit Perëndimor mund të hapë përfundimisht bisedimet e pranimit.
Megjithatë, nëse ka një gjë që na mëson historia e rrugës së Maqedonisë së Veriut drejt anëtarësimit në institucionet perëndimore, është se një pengesë e re në formën e një shteti tjetër anëtar të BE-së mund të shfaqet papritur me kundërshtime ose zgjedhje të papritura dhe të na pengojë me siguri të themi se ajo derë e pritjes drejt rrugës drejt anëtarësimit në BE do të jetë më e hapur vitin e ardhshëm. Pra, për vitin 2022, “mund” është ende më e besueshme se “duhet” për çdo gjë që lidhet me supozimet për perspektivat e Maqedonisë së Veriut për në BE.
Pse atëherë ekziston një atmosferë optimizmi se Maqedonia e Veriut mund të ecë përpara vitin e ardhshëm? Një përgjigje e qartë është se Bullgaria tani më në fund ka një qeveri pas tre zgjedhjeve parlamentare në 2021. Së pari, u pranuan konkluzionet për zgjerimin e BE-së tani në dhjetor, duke deklaruar se 27 vendet anëtare të BE-së “gëzohen për mbajtjen e konferencës së parë ndërqeveritare me Republikën e Maqedonisë së Veriut sa më shpejt të jetë e mundur, pas miratimit të kornizës negociuese nga Këshilli”, transmeton Zhurnal.
Mund të mos jetë një fjali që përshpejton pulsin dhe nuk angazhohet për një datë të caktuar, por është një hap larg nga viti 2020 kur nuk u ra dakord për një tekst të tillë dhe takimi në Bruksel përfundoi ashpër, pas përpjekjeve të Komisionit Evropian (KE ) dhe Gjermania të pajtohen Sofja dhe Shkupi që përfunduan pa sukses.
Bullgaria ende pohon se Maqedonia e Veriut nuk e ka përmbushur pjesën e saj të marrëveshjes së miqësisë të rënë dakord midis dy palëve në vitin 2017 dhe është ende e pakënaqur me atë që e sheh si ideologji antibullgare dhe mungesën e përparimit në Komisionin e përbashkët për çështjet historike dhe arsimore krijuar një vit më vonë për të trajtuar tema kontestuese mes dy palëve.
Por kryeministri i ri i Bullgarisë, Kiril Petkov, ka treguar se tani ka vend për një mekanizëm të përmirësuar të negociatave dypalëshe në fusha të tilla si çështjet sociale dhe ekonomike që mund të shkojnë paralelisht me bisedimet mbi historinë dhe kulturën. Këshilli i Sigurisë Kombëtare është planifikuar të mblidhet në Sofje në 10 janar për të sqaruar pozicionin e Bullgarisë, por Petkov ka lënë të kuptohet deri tani në mundësinë që bisedimet e intensifikuara me Maqedoninë veriore mund të çojnë në rezultate në gjashtë muajt e ardhshëm.
Kjo tingëllon premtuese, por në realitet diçka gjithmonë mund të ngatërrohet. Pyetja e parë është se cili do të jetë raporti i punës me kryeministrin e ri maqedonas Dimitar Kovaçevski. Mënyra se si këta dy lojtarë të rinj do ta arrijnë këtë mund të jetë vendimtare në javët dhe muajt e ardhshëm, si dhe aftësia e tyre për të ndikuar në lojtarët në vendet e tyre që nuk janë tepër të interesuar në përmirësimin e marrëdhënieve fqinjësore.
Dhe ka çështje të tjera që duhen adresuar – luftimi i pandemisë, për shembull, ose në rastin e Bullgarisë – duke u përpjekur të marrë dritën jeshile nga Brukseli në planin e tij të rimëkëmbjes dhe të përmbushë planin e tij ambicioz anti-korrupsion. Përqendrimi në shqetësime të tjera, më urgjente, me fjalë të tjera – thjesht mund ta pengojë atë.
Por kjo nuk ka të bëjë vetëm me Bullgarinë dhe marrëdhëniet e saj me Maqedoninë e Veriut. Shumë në Bruksel besojnë se nëse do të ketë një hapje të bisedimeve për anëtarësim mes Shkupit dhe BE-së, kjo do të ndodhë në qershor të vitit të ardhshëm. Kjo jo vetëm për shkak të premtimit gjashtë mujor të Petkovit, por edhe për shkak se ai vjen pas zgjedhjeve presidenciale franceze të planifikuara për në prill, transmeton Zhurnal. Parisi, i cili e ndaloi procesin përballë Bullgarisë gjoja sepse nuk besonte në “metodologjinë” e zgjerimit të BE-së në atë kohë, tha se ishte në rregull të jepte dritën jeshile për fillimin e negociatave gjatë presidencës së tij të BE-së në gjysmën e parë të vitit të ardhshëm.
Por vlen të përmendet se kjo është linja tani. A do të ndryshojë nëse do të ketë një president tjetër përveç Emmanuel Macron në Pallatin Elysee në verë apo nëse një kandidat nativist fiton ngushtë? Ndërsa të gjitha vendet e tjera anëtare të BE-së janë zotuar publikisht të hapin bisedimet me Shkupin, ka pasur disa që privatisht dukeshin shumë mirë të fshiheshin pas Bullgarisë në vitet e fundit.
Kështu, derisa Maqedonia e Veriut ndoshta mund të presë me padurim hapjen e negociatave me BE-në në vitin 2022, ata do të dinë gjithashtu se çdo shtet anëtar i BE-së në çdo kohë në të ardhmen mund të bllokojë hapjen e mëtejshme të kapitujve për çështje të ndryshme, duke përfshirë dhe çështjet e brendshme, siç janë zgjedhjet. Procesi i zgjerimit është kaq i brishtë – dhe i tillë do të mbetet.
Në vitin 2021, mësuam se disa vende anëtare të BE-së, përfshirë Danimarkën, Francën dhe Holandën, nuk ishin aspak të kënaqur me fjalën “zgjerim” në deklaratën përfundimtare të samitit BE-Ballkani Perëndimor në Lubjanë këtë vjeshtë. Mos prisni që ata, dhe ndoshta të tjerët, të jenë më entuziastë në vitet në vijim. Për Shkupin, si dhe për vendet e tjera kandidate për në BE në rajon, ky është një paralajmërim i qartë se çdo hap i vogël më afër Brukselit është i mbuluar me “mund” në vend të “duhet”.//Zhurnal.mk
