Shkup, 13 tetor – Pasi “Focus” hapi skandalin e Onkologjisë, në të cilin theksuam skemën e përpunuar kriminale të Klinikës për rishitjen e barnave në tregun e zi, si dhe mënyrën se si manipulohej terapia e pacientëve, prokuroria filloi një hetimi paraprak. Prokurorja Gogovska-Jakimovska, e cila drejton rastin, për herë të parë del në publik, duke theksuar se tashmë provat janë siguruar dhe se po bëhet një hetim i thellë, i cili është shtrirë edhe në Kosovë dhe Shqipëri. Në një intervistë, ajo thotë se kontrollohen një numër i madh i historive mjekësore të pacientëve që kanë marrë terapi biologjike, më pas historitë e të gjithë pacientëve që kanë kërkuar rishikim dhe trajtimi i tyre për dyshime të caktuara, si dhe ato mjekësore dhe historitë, të cilat ishin rast për kërkime gazetareske. Ajo që mund ta siguroj opinionin, si prokurore publike kompetente, tha ajo, është se do të ketë ndjekje penale ndaj secilit për të cilin ka prova.
Bisedoi: Irena MULACHKA
Pas më shumë se një muaji, “Focus” vendosi të intervistojë prokuroren Ana Gogovska-Jakimovska, e cila është përgjegjëse për rastin “Onkologjia”. Ndonëse çështja është ende nën hetim, kështu që nuk mund të bëhet e ditur ndonjë informacion konkret, megjithatë, ajo zbuloi disa segmente.
Madje, ka konfirmuar pothuajse të gjitha informacionet që “Focus” ka publikuar deri më tani, ndaj do të duhet të presim për të parë se çfarë do të dalë më në fund nga Prokuroria Themelore Publike.
Prokuroria publike prej më shumë se një muaji po zhvillon procedurën para hetimore për rastin “Onkologjia”. Mund të na thoni çfarë keni zbuluar?
Subjekti është formuar në bazë të hulumtimit tuaj gazetaresk dhe nuk është rezultat i hetimeve të mëparshme penale. Hetimet gazetareske dhanë të dhëna për disa krime të ndryshme në Klinikën e Onkologjisë, të kryera në një periudhë më të gjatë kohore dhe me mundësinë e përfshirjes së një numri më të madh personash.
Çfarë keni marrë konkretisht?
Detyra e parë e prokurorisë ishte mbrojtja, sigurimi i provave dhe parandalimi i shkatërrimit të mundshëm të tyre pas publikimit të hulumtimit gazetaresk për këtë temë. Ajo që mund të them është se pjesa më e madhe e provave tashmë janë siguruar, raportet e ekspertëve dhe analizat e të dhënave kompjuterike janë duke u zhvilluar, të një numri të madh të dosjeve mjekësore për trajtimin e pacientëve, si dhe janë duke u marrë në pyetje të gjithë personat që munden me njohuritë e tyre ndihmojnë hetimin.
Kush është i përfshirë në ekip me ju?
Në veprimet parahetimore është përfshirë plotësisht qendra hetimore e Prokurorisë Publike Shkup, e cila ndërmerr një numër të madh të veprimeve për analizimin e provave. Në ekipin e prokurorit publik, përveç meje, është edhe një prokuror tjetër publik nga Prokuroria Themelore Publike Shkup, me përkrahje të madhe nga prokurori publik themelor, por edhe nga kolegë të tjerë në prokurori.
Në kuadër të kompetencave vepron edhe Ministria e Punëve të Brendshme, si autoritet përgjegjës për zbulimin e veprave penale. Njësia për hetime financiare, me urdhër të prokurorit publik, është ngarkuar për fillimin e hetimeve financiare për disa persona.
Gjithashtu, në procedurë kemi përfshirë drejtpërdrejt auditorë nga Enti Shtetëror i Auditimit dhe ekspertë të Fondit të Sigurimeve Shëndetësore. U formua një ekip ekspertësh, të cilët nga njëra anë analizojnë punën materiale dhe financiare të Klinikës dhe nga ana tjetër ndihmojnë në analizën e historisë mjekësore të pacientëve.
Kohë më parë kemi bërë të ditur se në Onkologjinë e Shkupit janë trajtuar edhe pacientë kosovarë, disa prej të cilëve kanë dhënë para në dorë dhe janë trajtuar me histori fiktive të pacientëve tashmë të vdekur. Çfarë morët në atë pjesë?
Për një pjesë të kontrolleve iu drejtuam edhe kolegëve tanë në Kosovë për të dhënë të dhëna të caktuara dhe një komunikim i ngjashëm do të vijë edhe me prokurorinë e Shqipërisë. Besoj se sfera e veprimeve të ndërmarra dhe numri i institucioneve të përfshira tregojnë qartë se prioritet është një hetim i plotë, i cili do të na çojë te e vërteta.
Për sa persona synohet hetimi paraprak? Për çfarë krimesh mund të mbahen përgjegjës?
Kjo është ndoshta pyetja më e zakonshme që marrim dhe një nga më të vështirat për t’u përgjigjur pa rrezikuar procedurat. Hetimi paraprak është një fazë në të cilën fillimisht kontrollohet nëse ka shenja të një krimi në një rast konkret dhe nëse po, kush i ka kryer këto veprime. Nga ky aspekt, ai përfshin kontrolle të gjera praktikisht të gjithë punës së Klinikës në një periudhë të caktuar kohore.
Çfarë tregojnë provat fillestare?
Provat fillestare flasin për shkaqe dyshimi për krime kundër shëndetit dhe përvetësim. Këto janë dy linjat në të cilat po ecën hetimi paraprak deri në këtë moment. Ajo që mund ta siguroj opinionin si prokuror publik kompetent është se do të ketë ndjekje penale ndaj secilit për të cilin ka prova se ka kryer vepër penale.
Sa histori mjekësore keni?
Po flasim për një numër vërtet të madh dosjesh mjekësore. Pa hyrë në shifra specifike, do të them se të gjitha historitë mjekësore të pacientëve që kanë marrë terapi imunologjike dhe biologjike janë mbuluar, atëherë e njëjta gjë, historitë e të gjithë pacientëve që iu përgjigjën thirrjes së prokurorisë publike dhe kërkuan rishikimin e trajtimit të tyre për shkak të dyshimeve, historitë që MPB-ja na tregon nga njohuritë e tyre dhe sigurisht historitë mjekësore. , të cilat ishin rast për hulumtime gazetareske. Të gjitha këto histori mjekësore shqyrtohen nga ekspertë – këshilltarë teknikë të hetimit.
A ka një sërë historish fiktive që janë keqpërdorur më vonë?
Një pjesë e historive mjekësore tashmë janë lënë mënjanë për shkak të dyshimeve të keqpërdorimit dhe do të shqyrtohen më tej nga një institucion i pavarur përkatës. Nëse disa nga historitë mjekësore kanë qenë fiktive apo të keqpërdorura, është pjesë e kontrolleve të tjera, të cilat janë gjithashtu në vazhdim.
A ka pasur manipulime me terapitë e pacientëve me kancer?
Në këtë drejtim po kryhet edhe një pjesë e hetimeve paraprake. Në investigimet tuaja gazetareske ka pasur vërtet dyshime për mënyrën e administrimit të terapisë për pacientët dhe për gjoja rishitjen e preparateve të shtrenjta, edhe në vende të tjera.
A dihet se ku kanë përfunduar barnat nga Onkologjia e Shkupit?
Të gjitha këto pretendime do të kontrollohen nga prokuroria. Në atë drejtim është edhe bashkëpunimi dhe shkëmbimi i informacioneve që kemi iniciuar me kolegët tanë nga Kosova dhe Shqipëria. Megjithatë, për faktin se kjo çështje realisht prek drejtpërdrejt pacientët, nuk do të doja të jap detaje derisa të kemi përfunduar plotësisht veprimet hetimore. Unë do t’u bëj thirrje gjithashtu palëve të tjera të interesit me përgjegjësi të jashtëzakonshme kur bëhen pretendime të paverifikuara në këtë drejtim.
Ju keni nisur edhe një hetim financiar. Çfarë mbulon?
Hetimi financiar është një segment i rëndësishëm, i cili ka nisur pasi ka pasur dyshime se ka mundësi që persona të caktuar të kenë përfituar nga rishitja e citostatikëve dhe preparateve të tjera.
Prandaj, përmes Qendrës hetimore dhe Njësisë për hetime financiare në MPB, kemi urdhëruar kontrolle që duhet të dëshmojnë nëse ndonjë nga personat për të cilët janë shfaqur indicionet në këtë rast kanë pasuri që tejkalojnë të hyrat e fituara me ligj.
Nga ato kontrolle pasurore pres të dalin fakte që do të ndihmojnë drejtpërdrejt hetimin penal në fushën e përvetësimit të dyshuar.
