Albert Zholi është një emër i njohur jo vetëm i publicistikës shqiptare, por në të njëjtën kohë është edhe shkrimtar, botues, redaktor, intervistues, që për mendim tim zë vendin e parë për intervista të realizuara e të publikuara, jo vetëm në Shqipëri por edhe më gjerë. Alberti është edhe veprimtar i njohur i çështjes shqiptare dhe ndërlidhës i kulturës arvanitase me atë shqiptare, njohës i greqishtes nga e cila edhe përkthen, lëvrues profesionist edhe në shumë lëmenj të kulturës, gjuhës dhe aktualitetit shqiptar, në Shqipëri, trojet shqiptare e mërgatë, por edhe më gjerë.
Me veprimtarinë e tij të deritanishme ka begatuar në nivel shumë meritor publicistikën dhe kulturën shqiptare përgjithësisht. I shkolluar dhe i arsimuar në nivel meritor, personalitet me dije, njohuri dhe imagjinatë kreative, njohës i shkëlqyer i gjuhës dhe i komunikimit me të gjitha nivelet e lexuesve, tani për tani, Albert Zholi, ka arritur në majat e krijimtarisë në nivelin kombëtar, jo vetëm nga shumësia, prodhimi fenomenal i lëndës shkrimore, por edhe nga pasqyrimi i tij i drejtë i realitetit objektiv, që mbretëron në Shqipëri dhe ndër shqiptarë përgjithësisht.
Puna e tij sistematike, rrekja me një gamë të gjerë problemesh të sferave të ndryshme krijuese e interpretuese, na përkujtojnë rilindësit tanë, të cilët, në kushte dhe rrethana të njohura historike, nuk kursyen asgjë nga vetvetja e tyre për ta begatuar kulturën, gjuhën, arsimin e emancipimin, që kishte munguar ndër shekuj.
E veçanta e krijimtarisë së përgjithshme të Albert Zholit, është origjinaliteti, pasqyrimi objektiv i realitetit, qasja me kompetencë ndaj problemeve të ndryshme, njohja meritore e shumë lëmenjve të kulturës në përgjithësi, në veçanti të asaj kombëtare, qasja shumë serioze ndaj problemeve të shumta që i merr në shqyrtim, paanshmëria në trajtimin e së kaluarës, kritika me vend, e faktuar, e argumentuar, profesionalizmi në trajtimin e çdo situate, për të cilën shkruan, njohja e shkëlqyer e lëmenjve të shumtë interdisiplinarë e cila hetohet sidomos në intervistat e tij, në gamën më të gjerë të mundshme të problematikave shoqërore, shkencore, historike, filozofike, etike e çka jo.
Alber Zholi me veprën e tij voluminoze të botuar dhe në dorëshkrim, është padyshim në mesin e prodhuesve më të shquar dhe më të begatë në publicistikën dhe letërsinë e sotme shqiptare përgjithësisht, letërsi kjo e cila është ballafaquar dhe po ballafaqohet me probleme ndër më të ndryshmet, ndër më të koklaviturat, ndër më të shkapërderdhurat e më të pakufishmet…
Duke qenë se ka më shumë se 15 vjet që komunikojmë dhe shkëmbejnë informacione mes veti, duke qenë njëri ndër bashkëpunëtorët më të përkushtuar edhe të Radios-Kosova e Lirë, si dhe dhjetëra medieve e portaleve, Alberti zë vendin e parë me ribotimin e intervistave por edhe zhanreve të tjera krijuese. Është në mesin e autorëve më të pëlqyer dhe më të lexuar të faqes së Radios Kosova e Lirë, në internet.
Kur i shtron vetes për detyrë të shkruash për një krijues të përmasave sikur është Albert Zholi, pa dyshim se nuk mund të jesh i kursyer në lëvdata, jo për ta ngritur e lartësuar, sepse ai, vetë e ka bërë punën për të qenë i tillë, por për faktin se nuk di çka të shqyrtosh më parë, të paktën unë me pretendimet e mia nuk arrij që me pak fjalë ta rrumbullakësoj një krijues interdisiplinar të nivelit të tij, meqë ai shtrihet gjerë e gjatë në botën e tij krijuese, në veprat e shumta të botuara, të temat e ndryshme, të cilat i ka trajtuar dhe i trajton me profesionalizëm, objektivitet, seriozitet, emancipim, origjinalitet dhe përkushtim.
Në një rast si ky, në një analizë kalimthi si kjo për tërë krijimtarinë e tij të pandalshme, të pandërprerë ditë as natë, të vëllimshme por edhe profesioniste, duhet edhe përgjegjësi e caktuar, për trajtim metodologjik, pasi opusi krijues i deritanishëm i Albert Zholit është jo si një det i thellë ku edhe mund të lundrohet pa ndonjë frikë, por është si një oqean, në të cilin duhet të lundrosh me shumë seriozitet e maturi.
Pretendoj se e njoh dhe arrij ta manifestoj një nivel të diskursit krijues, meqë me analiza të tilla letrare, por edhe më gjerë në lëmenj të shumtë, merrem më shumë se dyzet vjet. Shkrimi dhe studimi për krijimtarinë e Albert Zholit meriton përkushtim, meriton fjalët më të mira, sepse krijimtaria e tij në radhë të parë komunikon me lexuesin, e mëson dhe e përparon dijen e tij, e pajis me njohuri të reja, është e afërt me të, e sinqertë, e lehtë për ta kuptuar, por e thellë në trajtimin serioz të problematikës të cilën ai e merr në shqyrtim.
Albert Zholi është ndër publicistët e krijuesit më trima që i kanë sot Letrat Shqipe, përgjithësisht. Qasja e tij serioze, por edhe e moderuar ndaj problemeve të caktuara të së kaluarës, sidomos në fushën e krijimtarisë së kohës së sistemit socialist në Shqipëri, nuk bëhet me qëllim të diskreditimit të saj, vetëm sepse ishte socialiste, në një masë edhe komuniste, por as të lavdërimit dhe ekzagjerimit për tej meritave. Thjesht është një qasje e ekuilibruar, shumë e vëmendshme, me një metodologji të avancuar, duke pasur për bazë kohën, të cilën duhet vlerësuar e kritikuar, në raport me rrethanat ekzistuese në Shqipëri e më gjerë dhe jo kandarin e sotëm, ashtu sikur do të na vlerësojnë, një ditë kur nuk do të jemi më, me kandarin e kohës së ardhshme.
Albert Zholi i përmbahet fort mirë maksimës së shkrimtarit të madh hungarez, Moric Zhigmund, i cili shkruan: Jeta e njeriut kalon si treni i shpejtë që nuk ndalon në asnjë stacion dhe kurrë nuk kthehet prapa, andaj duhet ta bëjmë zap atë dhe nuk duhet të lejojnë që rrugëtimi i tillë të shkojë kot.
Albertit i dëshiroj shëndet, shumë suksese të tjera në krijimtari dhe sa më shumë botime të reja të veprave të tij autoriale, sepse niveli me të cilin ai shkruan dhe komunikon me lexuesin është afirmativ, i begatë, i dobishëm dhe mbi të gjitha i nevojshëm për publikun lexues.
Ahmet Qeriqi
